زیبایی دریاچه وان، دوچندان می شود، اما دریاچه ارومیه را نمی دانم !

"وان" بزرگترین دریاچه ترکیه با وسعت 3.755 کیلومتر مربع دومین دریاچه بزرگ خاورمیانه است که 3 جزیره کوچک دارد.

منبع آبی که دریاچه از آن پر آب می شود باران و ذوب برف های موجود در کوه های مرتفع اطراف دریاچه است لذا کوه سبحان از جانب ضلع شمال غربی و کوه اختیار شهاب از طرف جنوب، دریاچه وان را در برگرفته اند.

شکل کلی دریاچه به شکل مثلثی بوده و در قسمت شمال، نوک تیز می شود و قسمت اصلی آب در قسمت جنوبی قرار دارد، ارتفاع سطح آب از دریا نیز به ۱۶۴۰ متر می رسد اما به علت غلظت آب در دمای زیر صفر هم آب منجمد نمی شود، تنها در بخش های کم عمق شمالی دریاچه کمی سطح آب شروع به یخ زدن می کند که آن هم زیبایی خاص خود را دارد.

استاندار وان با اشاره به اینکه مسئولان دلسوز شهرداری وان یک گام بزرگ و اساسی در جهت تثبیت زیبایی دریاچه منطقه وان خواهند برداشت به خبرنگار “تبریزمن” گفت: پروژه احداث واحد بزرگ تاسیساتی و بیولوژیکی تصفیه آب  تا پایان سال آینده میلادی مورد اجرا قرار خواهد گرفت تا در آینده بسیار نزدیک، رنگ این دریاچه که مقداری تیره و کدر شده به زلالی تغییر پیدا کرده و گردشگران از استراحت در سواحل و پلاژهای آن مات و مبهوت شده و لذت وصف ناپذیری را تجربه نمایند زیرا آب آن تمیزتر از قبل می شود.

“مراد زورلو اوغلو” افزود: در این پروژه بزرگ آخرین تکنولوژی به روز جهان به کار گرفته خواهد شد که در آن از انرژی های خورشیدی و مدرن نیز استفاده خواهد شد.

وی ادامه داد: پروژه تصفیه آب دریاچه وان، سال های متمادی مدنظر مسئولان امر بود اما اجرای آن عملی نمی شد ولی ما برای حل این معضل با سرعت بیشتر کار مطالعاتی و تحقیقاتی را شروع کرده ایم تا با بهره برداری از این پروژه، نیازهای یک میلیون و ۶۰ هزار نفر از اهالی اطراف دریاچه برآورده گردد لذا به طور حتم رفع مقوله آلودگی آب دریاچه، برای نسل های آتی ساکنان منطقه مثمرثمر خواهد بود.

زورلو اوغلو با تاکید بر اینکه موضوع آلودگی آب دریاچه وان در طول سنوات گذشته به یک آرزو برای اهالی منطقه تبدیل شده بود اضافه کرد: پروژه های حیاتی دیگری هم مدنظر مسئولان اجرایی این استان از جمله “علی تک آتاش” مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب وان قرار دارد که در آینده نزدیک تحقق خواهد یافت زیرا همگی باید تلاش کنیم برای زندگی هر چه بهتر بیش از یک میلیون نفر از شهروندان اطراف دریاچه، شرایط ایده آل زیست محیطی را فراهم نماییم.

نماینده تام الاختیار شهردار وان در پایان اظهارات خود تاکید کرد: در قالب اجرای این پروژه، خط لوله ۳.۸ کیلومتری انتقال آب شیرین از زیر دریاچه وان به جزیره “آک دامار” عملیاتی خواهد گردید که می تواند موجب توسعه هر چه بیشتر صنعت گردشگری منطقه شود.

یک کارشناس محیط زیست درباره عواملی که موجب خشکی دریاچه ارومیه و در مقابل آن، سرخوش بودن دریاچه وان در ترکیه شده است به “تبریزمن” می گوید: به باور بسیاری از محققین و تشکل های غیردولتی که در خصوص زیست بوم کشورمان فعالیت می کنند، بحران دریاچه ارومیه ارتباطی با شرایط اقلیمی و آب و هوایی ندارد زیرا آنها براین باورند که این دو دریاچه، دوقلوهایی بوده اند که تغییرات و تحولات جغرافیایی زمین در طول هزاران سال، آنها را از هم جدا کرده و وضعیت اکولوژیکی و آب و هوایی مناطقی که این دو در آن قرار گرفته‌اند با هم تفاوت چندانی ندارد، اگرچه برخی از مسئولان کشورمان خشکی و کم‌آبی دریاچه ارومیه را عدم بارش فراوان باران دانسته و آن را بهانه این تغییرات در دریاچه اعلام می دارند اما دولت ترکیه هیچ دغدغه‌ای از این لحاظ ندارد.

اسماعیل پور، مواردی همچون ساخت جاده ای غیراستاندارد در دل نیمه جان دریاچه ارومیه را از عوامل دل نگرانی و پریشانی افکار عمومی در خصوص دریاچه ارومیه می داند و اضافه می کند: این جاده که کاملا غیرکارشناسانه بوده از دل دریاچه ارومیه عبور کرده و در کنار سدسازی های غیراصولی تاثیر بسزای خود بر دریاچه را ایجاد کرده است و علیرغم هشدارهای دوستداران محیط زیست به مسئولان مربوطه، در حال حاضر بخشی از دریاچه حال و روز خوبی ندارد که بسیار تاسف آور می باشد.

وی با تاکید بر اینکه میزان نمک محلول در دریاچه ارومیه دو برابر اقیانوس‌هاست ادامه می دهد: اختصاص ۹۰ درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی در پی حفر چاه، از دیگر دلایل وضعیت وخیم این دریاچه است لذا در صورت تداوم وضعیت فاجعه بار این دریاچه، هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی شده و زیست‌بوم منطقه را تغییر خواهد داد که این امر نه تنها موجب نگرانی از سلامت مردم روستاهای اطراف دریاچه را خبر می دهد بلکه خطر بسیاری به حیات فلامینگوها و دیگر جانداران آن منطقه خواهد داشت، بنابراین با تمام این اوصاف مسئولان امر دلایل این خشکسالی را کمبود بارش باران اعلام می کنند و با وجود قول های مبنی بر انتقال آب به این دریاچه شاهد خشک شدن دریاچه هستیم و بر قول های داده شده نتیجه ای مشاهده نمی شود…!

به عبارت دیگر، عوامل بسیاری نظیر راه سازی درون دریاچه و ایجاد پل میانگذر، طرح‌های توسعه‌ای شهرستان‌های همجوار و نزدیک دریاچه، ساخت نزدیک به ۵۰ سد در آبخیزهای دریاچه ارومیه بدون رعایت حقابه زیست محیطی و در نظر گرفتن حیات آن، توسعه باغات و کشاورزی در اطراف دریاچه و رودخانه‌های منتهی به آن در ۳ دهه اخیر، بی تفکری در سطح کشت اراضی پیرامون دریاچه ارومیه، توسعه بی‌رویه چاه‌ها و برداشت بیش از حد آب زیرزمینی و افت سفره آب زیرزمینی، افزایش جمعیت و فشار نیازهای آبی ناشی از جمعیت، خشکسالی‌ها و کاهش بارش و غیره همگی دست به دست هم دادند و چنان فشاری بر اکوسیستم دریاچه ارومیه وارد کردند که به وضعیت دردناک امروزی مبتلا شده است که بسیار قابل تامل می باشد و پس از گذشت چند سال، نتیجه تلاش ها همچنان کند پیش می رود!